Vorstpreventie - deel II


Deze week kregen we van wijnbouw-collega Jeroen van der Eng een mooie aanvulling op ons arsenaal aan middelen om schade van de late nachtvorst te verkleinen (zie het artikel hieronder). De tip - of truc - stond in het Deutsche Weinbaumagazin - jammergenoeg niet goed op te toveren op dit weblog, maar de strekking willen we u niet onthouden.


Vertragen!

Onderzoekingen in het veld hebben geleerd dat een plantaardige olie, met name zonnebloemolie, in een 10%-oplossing in water, gespoten op de knoppen in het 'wolstadium' (een gezwollen knop krijgt een soort wollige pluis, even vóór de uitloop) de uitloop met 5 tot wel 10 dagen kan vertragen. Zo'n vertraging van de uitloop kan in een normaal jaar net voldoende zijn om schade, vaak zo rond de 4e - 5e mei te omzeilen. Te ontduiken. Aan het mengsel in de spuit kan eventueel een vloeimiddel worden toegevoegd, om mogelijke schuimvorming tegen te gaan. En wellicht ook de mengbaarheid in de tank te verbeteren? Aandachtig werken.

We geven de mogelijkheid graag aan u door. Gebruik van andere (zwaardere?) oliën dan zonnebloemolie (zoals sojabonenolie) zou verstikkend kunnen werken, maar de boven beschreven methode hoort noch de uitloop, noch de oogst te reduceren. Wat er gebeurt is dat de CO2-uitwisseling door de oliefilm grotendeels verhinderd wordt, en daarmee het 'ademen' van de knop wordt gereduceerd. Waardoor de uitloop tot een weekje later komt. 

Met dank aan Jeroen van der Eng, wijnbouwdeskundige!

We hebben zelf nog geen ervaring met deze methode. Willen het wel proberen. Maar zoals altijd: uw experimenten zijn van u, inclusief de verantwoordelijkheid voor het gewas.

Voetnoot: een kleine zoektocht op het internet leert overigens, dat de oplosbaarheid van oliën in water sterk verbeterd zou worden door toevoeging van ook enkele druppels vloeibare sorbitol, een niet vergistbare suiker-alcohol, toevallig goed verkrijgbaar bij webwinkels voor de wijnbouw als Brouwland en -markt. Sorbitol mengen in het spuitwater, daarna de olie erbij.

Copyright (c) Jet Wester 2015

Het werk in de lente... met vorstpreventie


Wanneer je met de seizoenen meeschrijft, zoals we doen op dit webog, krijg je na een paar jaar onherroepeijk ook doublures. Zo ook bij het vroege lentewerk, dat elk jaar naar de aard der dingen vrij veel op het vorige zal lijken. Wie het werk in maart of april op een presenteerblaadje wil, kan onderaan deze lange webbladzij klikken op maart 2014, of -13. Of eerst op de volgende artikelen, beide relevant en ook representatief voor het werk in de lente: http://wijnbouw.blogspot.nl/2014/03/lente-in-de-wijngaard.html
en: http://wijnbouw.blogspot.nl/2013/03/het-eerste-seizoenswerk-het-wordt-een.html
Mocht u begin mei nieuwe druiven gaan aanplanten, zie hier: http://wijnbouw.blogspot.nl/2013/05/druiven-planten-de-uitzonderlijke-en.html


Vorstpreventie

Er zijn ook onderwerpen die - gelukkig - niet elk jaar langskomen. En waarover nog niet apart geschreven is. Zoals de late nachtvorstschade, en wat je er tegen doen kunt.

Vorig jaar, zo lezen we in ons eigen wijngaard-logboek, was er al op 18 april fikse, ook landelijke schade. De uitlopers waren toen al een cm of drie lang. En dat was erg uitzonderlijk, omdat de uitloop normaal pas rond 28 april begint. Nachtvorstschade is dan statistisch meestal rond de nacht van 4 mei, of later: de kritieke periode van de ijsheiligen duurt tot zeker half mei.

Maar goed, de klimaatperikelen van de laatste jaren maken een vroege uitloop, en dus ook een langere periode van vorstrisico zeer wel mogelijk - misschien zelfs ook in de vroege lente die nu voor ons ligt. Vorstpreventie, voor grote en kleinere wijngaarden raakt bij ons dus eerder méér dan minder aan de orde.

We hebben een drietal mogelijkheden voor u op een rijtje gezet. Naast de fakkels, vuurpotten en andere rookmakers die u ongetwijfeld zelf kunt verzinnen en eventueel knutselen...


Warme slangen

De eerste methode die we willen noemen kan alleen als u stroom heeft op de wijngaard, maar is dan ook wel vrij gegarandeerd, en schoon: een warme slang, opgehangen in de rij, in langsrichting, iets onder de uitloop (warme lucht stijgt op). Bij nachtvorstgevaar meestal aanzetten rond een uur of twee in de nacht, en weer uit wanneer de dooi rondom de wijngaard in de ochtend een feit is. Ook zeer geschikt voor grotere percelen.

Voor wie het wil onderzoeken, zie de volgende website - het materiaal is ook in ons land te verkrijgen: http://gencowinemakers.com/docs/Danfoss%20Tri-Fold.pdf


Beregening

De tweede methode, veelvuldig gebruikt in wijngaarden in binnen- en buitenland is de meer bekende beregening. Voor grote wijngaarden is beregening - en de installatie van de installatie - eigenlijk een vak apart, vooral vanwege de grotere waterdruk (pompen). In meer bescheiden percelen kan heel goed en effectief gebruikgemaakt worden van de waterdruk van gewoon kraanwater. Waterdruk op de begane grond (en daar gaan we hier vanuit ;-) is bij ons tussen 2 en 2,5 bar - meestal zo'n kleine 2,5.

Dat betekent dat een klepelsproeier, bijvoorbeeld gemonteerd op een paal, boven de wijngaard gesteld, op kraanwater al een diameter, een werkzame cirkel kan hebben van minstens 20 meter. Belangrijk is dat de sproeiers zelf ook vorstbestendig zijn - met een aangroeiende klont ijs op de sproeier zelf is het feest immers gauw voorbij. Hier zijn er een paar, zelf ook bestand tegen vorst: http://www.beregeningsspecialist.nl/messing-klepelsproeiers-vorstbeveiliging.ashx

Wanneer een cirkel-beregening voor u echt slecht uitkomt, bijvoorbeeld vanwege een naastliggende tuin, kunt u ook sectorsproeiers proberen, die bijvoorbeeld een halve cirkel kunnen doen: http://www.beregeningsspecialist.nl/pop-up-turbinesproeiers-falcon-6504-sector-sproeier.ashx

Verneveling is bij beregening belangrijk: de hoeveelheid water, nodig voor beregening, is op de jonge scheuten gemeten 3 mm per uur. Teveel water / te dikke druppels geven maar extra ijs op het jonge groen, dat bijvoorbeeld kan breken onder dat extra gewicht. En het geeft een onnodig extra waterballet in de wijngaard - vooral op kleigrond ongewenst. Bovengenoemde sproeiers zullen dit probleem niet snel geven. Vernevelen / het verlagen van het effectieve debiet aan water kan ook door de sproeiers hoger te stellen - langere palen o.i.d. Ruim oefenen boven nul!


Essentieel bij beregening

Extreem belangrijk bij het beregenen is dat je doorgaat, in de ochtend, tot het ijs rond de scheuten op natuurlijke wijze, vanzelf is gesmolten. En dat kan wel tot een uur of half elf in de ochtend duren! Bij eerder stoppen dan volledige dooi-tijdens-het-sproeien, kan het groen alsnog even, pats kapotvriezen.

Beregening van de wijngaard moet bij echte nachtvorst meestal tussen drie en vier uur 's nachts begonnen worden - wanneer de thermometer bijna op nul staat. Ruimere marge aanhouden bij waterslangen op de grond. Wanneer die, laag bij de grond, nét even eerder bevriezen, zou dat grote pech zijn, voor u en uw tuin. Strómend water in de slang bevriest niet, bij dit soort nachtvorst-waarden. 



Biologisch middel

Voor wie de vorstpreventie eerst wat bescheidener wil aanpakken, maar toch in elk geval - experimenteel - iets achter de hand wil hebben, is er de biologische mogelijkheid van een spuitmiddel genaamd FrosTect, met als werkzame stof een proteïne genaamd Harpin, dat zorgt voor de toevoer van meer koolhydraten en zouten in het jonge weefsel, en zo maakt dat het water in de jonge cellen minder snel en graag wil kristalliseren tot ijs. En juist die kristalvorming van water tot ijs is de oorzaak van het kapotbreken van het weefsel.

In ons artikel eerder deze week (17 maart 2015) pal hieronder, hebben we reeds websites met uitleg en verkoop-mogelijkheid gegeven. Scroll naar beneden of klik hier: http://wijnbouw.blogspot.nl/2015/03/gewasbescherming-uit-twente-als-er-geen.html 


Dit artikel is dank verschuldigd aan Job Huisman, van de mooie Wijnboerderij 't Heekenbroek in Drempt (www.heekenbroek.nl) voor zijn grote detail-kennis van allerhande serieuze methodes van vorstpreventie. Vrijelijk gecommuniceerd. Dank!


Copyright (c) Jet Wester 2015

Gewasbescherming uit Brabant & Twente


Als er geen Brabantse Wijnbouwers waren, zouden ze moeten worden uitgevonden. Deze week kregen we op de valreep een nieuwe service van deze club onder ogen: een samen-aankoop van middelen voor de wijngaard. Met alles wat uw hartje als wijnboer(in) begeren kan - tenzij uw hart ook uit zou gaan naar vrij onbereikbare professionele bestrijdingsmiddelen. Daarvoor heeft u een eigen spuitlicentie nodig. Maar dat het ook zonder kan, bewijst het immer enthousiaste contingent deeltijd-wijnboeren in binnen- en buitenland. En natuurlijk ook al wat strikt bio en biodyn is, professioneel en anderszins.  

Om u warm te maken voor een Brabants lidmaatschap hier een lijstje - verdere beschrijving en aankoop alleen voor leden. Waarschijnlijk komt onze tip voor dit jaar net te laat (het seizoen begint immers al, met het spuiten van zwavel bijvoorbeeld), maar men heeft door het jaar heen ook gezamenlijke aankoop van allerhande ander moois, als druivenplanten en gisten voor de wijnkelder. Hier een webbladzij om in te grasduinen (zoek in de taakbalk links): http://www.brabantsewijnbouwers.nl/index.php?section=7

En het lijstje Brabantse gewasbescherming:

Rapsöl (koolzaad/raapzaadolie)
Spuitzwavel
Magnesiumfosfiet
Koperfosfiet
Cal-Tech ( Calcium-meststof)
Photo-Finish (Silicium-meststof)
Magnesium-shuttle.
Vino Komplett (Universele bladmeststof voor wijnstokken).
Kaliwaterglas
Kalium-bicarbonaat
Cocana (Uitvloeier/hechter)

En zeg nu zelf: waar in Nederland kun je verder koperfosfiet kopen, of kali-waterglas? Ja, er is een natrium-waterglas (Silinal van Ecostyle) in de handel, maar kali in de druiven is echt beter dan natrium, en de Brabantse prijzen zijn onovertroffen.

Let wat het middel waterglas betreft trouwens ook even op een artikel later dit jaar op dit weblog, in het kader van de bestrijding van de suzukii-fruitvlieg. Hier al even aangestipt: http://wijnbouw.blogspot.nl/2014/09/suzuki-fruitvlieg-vanmiddag-een-vrij.html


Late nachtvorstschade

Maar de BB'se WB'ers zijn niet de enige providers van zulk moois. En omdat u voor een Brabantse bestelling dit jaar waarschijnlijk net achter het net vist (er is een einddatum gezamenlijke bestellingen; volgend jaar bent u de eerste), hier ook een bescheiden plug voor Vitis Vino in Bentelo (winkel en webwinkel, geen club). Alwaar bijvoorbeeld ook een spuitmiddel dat binnenkort, bij de dreiging van late nachtvorst-schade heel goed gebruikt kan worden als experiment.

Het middel heet FrostTect, en kan misschien een bescheiden beregenings-installatie overbodig maken, zie ook http://www.yves-kessler.de/pdf/PHC_FrosTect.pdf

We proberen het zelf dit jaar (als het nodig is) en houden u op de hoogte. 

De afdeling gewasbescherming van Vitis Vino is hier:

http://www.vitis-vino.nl/product-categorie/wijngaard/bemesting/bladbemesting/

FrosTect is hier te koop: http://www.vitis-vino.nl/product-categorie/wijngaard/plantbescherming-zaden/oogst-en-plantbescherming/

Voor info over wat ze zoal dóen, die gewasbeschermers: zie op dit weblog een flink aantal artikelen, onder Ziekten in de horizontale taakbalk, boven. Als u onderaan zo'n lange webbladzij bent aangeland: klik op "oudere berichten" rechts onder en u krijgt nog ééns zoveel. En dan nog een keer... Veel plezier!


Copyright (c) Jet Wester 2015